A.SİNAN TEKELİOĞLU
Sağa Dayalı Resim

        (28.5.1336 (1920) tarihinde Karboğazı Savaşı sonunda Fransız Kumandanı Mesnil'i ve birliğini esir alarak onları yenen Toroslar Fransız işgalinden kurtaran milis kuvvetlerine kumanda etmiştir.)

Asıl adı Ali Ratip olan Çukurova yöresinde Sinan Paşa ismiyle tanınan Ali Sinan Tekelioğlu Halit Efendi zade Behçet Bey ile Fitnat Hanım'ın oğludur. 1306 (1891 M.) yılında doğmuştur. Piyade mülazımı Ali Ratip'in ilk görev yeri Müstakil Kozana Fırkasıdır.O dönemin genç subayları gibi onun da ilk görev yeri Balkanlar olmuştur.Kozana Fıkrası ise 1911 yılında İşkodra civarında konuşlandırılmış bulunuyordu. Ali Ratip'in subaylık stajı 5 Teşrinievvel 1327 (18 Ekim 1911 ) tarihinde adı geçen fırkanın 61 .Alay l .Bölüğünde başlamıştır."1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a saldırmaları üzerine Harbiye Nezaretinden gönüllü hizmet istemiş ve Trablusgarp'da görev yapmıştır.Bu görevi sırasında çekilmiş bir fotoğraf bulunmaktadır. Cumhuriyet Ansiklopedisi'nin 2.Cildinde Atatürk Maddesinde "Mustafa Kemal Trablusgarp'ta ",açıklamalı fotoğrafta sağ başta yer almaktadır.1912-13 yıllarında Garp Ordusuna atanarak Balkan Harbine katılmış ve Selanik'te bulunan 5.Kolordu'da görevli iken bütün kolordu efradı ile birlikte Yunanlılara esir düşmüştür. Esaretten kurtulduktan sonra Kozan'a tayin edilmiş,Kozan 'daki bu görevi sırasında Çukurova Bölgesini yakınen tanıma olanağı bulmuştur.14 Kanunievvel 1329 (27 Aralık 1913) tarihinde 2.Kolorduya tayini çıkmıştır.7 Mayıs 1330 (20 Mayıs 1914 tarihinde ise 4.Alay.3.Tabur Yaverliğine nakledilmiştir.Osmanlı Devletinin en karışık bölgesinde (Balkanlara) ,eşkıya ile mücadelenin en yoğun olduğu bölgelerde görev yapması.Ali Ratip'in son derece heyecanlı ,atılgan kişiliğe sahip olmasına neden olmuştur.Harbiye mezunu genç subayların katılımı ile büyüyen ve genişleyen İttihat ve Terakki Cemiyeti ile tanışması ise genç teğmenlik yıllarına rastlamaktadır.Ali Ratip'in Balkanlardaki ilk görevi esnasında ,Teşkilatı Mahsusa örgütü ile yakından ilgilenmiş olması muhtemeldir.Çünkü bundan sonraki yıllarda aldığı görevleri bir yerde bu ihtimali güçlendirmektedir.1915 yılında Birinci Dünya Harbi Seferberliği'nde Çanakkale-Gelibolu Yarımadası'nda görev almış ve Çanakkale Cephesinde yapılan kara savaşlarında önemli görevler icra etmiştir. 1.haziran 1331 (14 Haziran 1915 )te mülazimı evvelliğe(üst teğmen) terfi etmiş ve 32 .Alayın 3.Bölüğünde görevlendirilmiştir.Bir süre sonra da sahil takip taburlarında istihdam olmak üzere 5.Kolordu Asker Alma Şubesi emrine verilmiştir. Yarbay Mustafa Kemal'in maiyetinde bulunmuştur.Nitekim Türk Tarih Kurumunun 1997 yılında yayınladığı takvimdeki fotoğraflardan "Atatürk Anafartalar Grubu Komutanlığı Karargahında",açıklamalı fotoğrafta sol baştan dördüncü subay Ali Ratip'tir. Özellikle 22 Haziran 1915 te yapılan kara savaşlarında gösterdiği üstün cesaret ve kahramanlıktan dolayı Osmanlı Hükümeti tarafından harp madalyası , Alman Hükümeti tarafından da gümüş liyakat madalyası ile ödüllendirilmiştir.Genel Kurmay Arşivi 1331 1915 (M.) tarihli bir nitelik belgesinde yapılan belirlemeğe göre , "Ali Sinan Tekelioğlu orta boylu, 1.70cm.), vücûtça dayanıklı bir yapıya sahiptir. Ayrıca görevine bağlı, gayretli, görgü kurallarını bilen, terbiyeli, nazik, temiz giyinen,iktisatlı bir hayat süren kişi olarak tanınmaktadır.Bunan yanında yazılı eseri bulunmadığı ,yabancı dile vakıf olmadığı anlaşıl maktadır. Sorumluluk almaktan korkmayan ,muharebede yararlık gösteren biri olarak vasıflandın lirken , bir üst rütbe görevini layığıyla yapabileceği de ilave edilmektedir.Diğer taraftan nitelik belgesinde başarılı biri olduğu ve yaklaşık bir sene altı ay rütbe zammı aldığı da kayıtlı bulunmaktadır."

Çanakkale Savaşı'ndan sonra Sina-Filistin Cephesine tayin edilmiştir.20 Şubat 1917 de yapılan Gazze Savaşındaki sevk ve idaresindeki başarısından dolayı gümüş liyakat madalyasıyla taltif edilmiştir.Filistin Cephesinde İngilizlerle yapılan çeşitli muharebelerde önemli görevler üslenmiştir. 22 Haziran 1917 de yapılan muharebede omzundan yaralanmıştır.Yarası tedavi edildikten sonra tekrar birliğine dönen Ali Ratip Efendi ,İngilizlerin Kudüs'e ilerlediği savunma savaşlarında (11 Aralık l917) ise mermi ile başından yaralanmıştır. Şam Hastanesinde aylarca yatmıştır.Bir süre gözleri görmemiştir. 1918 de yüzbaşılığa terfi etmiştir. Kasım 1918 tarihinde Kayseri Jandarma Bölük Komutanlığına atanmıştır. Kayseri'de Reddi İlhak Cemiyeti Başkanlığı yapmıştır. Bu arada Heyeti Temsiliye Reisi olan Atatürk'ten aldıkları talimatla Kayseri Develi Haçın Kozan yolu ile Adana ve Kozan Bölgesine giden General Osman Tufan ve Kemal Doğan'dan Sivas Kongresi Beyannamelerini ve teşkilat nizamnamelerini almış ve bunları dağıtmıştır. Sonra Kilikya kurtuluş harekatını idare eden Binbaşı Kemal Doğan tarafından o zamanki Garbi Anadolu Umum Kuvayi Milliye Kumandanı Ali Fuat Paşa'ya Batı Kilikya (Zamantı Suyu-Tumlukale-Yumurtalık hattı (hariç)ile Bereketli Maden-Pozantı-Külek-Tarsus hattı(dahil)arasındaki bölge kumandanı olması teklif edilmiş ve ikiye ayrılan Kilikya cephesinin batısına Umum Kilikya Garp Mıntıkası Kumandanı olarak görevlendirilmiştir. Tekelioğlu Sinan adını alan Ali Ratip Niğde'de Müdafai Hukuk Cemiyeti Heyeti ve Tümen Komutanı ile görüştükten sonra kıyafetini değiştirerek başına kalpağı giymiş ve kumandası kendisine verilen Batı Kilikya mıntıkasına gelmiştir, l Nisan 1920 günü Karaisalı'ya gelmiş ve coşku ile karşılanmıştır.Burada Kuvayi Milliye harekatını başlatmıştır.Bir süre av derisi toplayan tüccar kıyafetinde dolaşmıştır.
28.5.1336 (1920) tarihinde Karboğazı Savaşı sonunda Fransız Kumandanı Mesnil'i ve birliğini esir alarak onları yenen Toroslar Fransız işgalinden kurtaran milis kuvvetlerine kumanda etmiştir.Bu savaştan sonra 1920 Ekim ayma doğru Sinan Paşaya bağlı birlikler yeni bir düzenlemeğe tabi tutulmuşlar ve grup karargahı Örcün köyüne nakledilmiş bu bölgede hat tutarak Fransızlara karşı mücadele edilmiştir.
24 Mart 1921 7e 41. Tümen ve 11-12 Mayıs 1921 'de Sinan Tekelioğlu komutasındaki Milli Kuvvetlerden önemli bir kısmı Batı Cephesine gönderilmiştir.Batı cephesinde binbaşılığa yükseltilmiştir.Halkın ona verdiği paşa unvanı ile Sinan Paşa veya Adana Müfrezesi adı ile tanınan müfrezesiyle II.İnönü Muharebesinden sonra Afyon Bölgesine alınmış, Mürettep Fırkaya bağlı olarak Sakarya Muharebesine katılmıştır.Nitekim Erzurum mebusu bulunan General Ahmet Zeki Soydemir'in kumandasında olan Mürettep Fırkanın teşkilat yapısında Sinan Paşa Müfrezesi açıkça belirtilmiştir.
Tekelioğlu Sinan Paşa müfrezesiyle birlikte 26 Ağustos 1922 'de başlayan Büyük Taarruz ve takip harekatına katılmış ve başarı ile görevini yerine getirmiştir.Zaferin kazanılmasından sonra ,müfrezesiyle birlikte tekrar Adana bölgesine dönerek görevine devam etmiştir. 1924 'te binbaşı rütbesiyle kendi isteği ile emekli olup askerlikten ayrılmıştır.Bir süre Fethiye Kaymakamlığı yaptıktan sonra İstanbul'a nakletmiştir.İstanbul'da hukuk tahsiline başlamıştır. 1933-34 ders yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden iyi derece ile mezun olmuştur.1937 'de bir süre İktisat Vekaleti Marmara Mıntıkasın Ölçüler ve Ayar Başmüfettişliğinde çalışmış ,1939 'da Seyhan mebusu olmuştur.
Bir ara milletvekili seçilmemiş sonra VI.,VII.,VIII.,IX. ve X. Dönemlerde Seyhan milletvekili olarak görev yapmıştır.Önceleri Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili olan Tekelioğlu Cumhuriyet Halk Partisinden istifa etmiş ve 1950(IX),1954 (X) Dönem seçimlerini bağımsız olarak kazanmıştır.Harp Malûlleri Cemiyetine 22 Mart 1956 yılında 36 numara ile kayd olan Tekelioğlu'nün maluliyet derecesi 4.maluliyeti de başındaki yara olarak belirtilmiştir.Bir süre bu cemiyetin başkanlığını yapan ,istiklal madalyası sahibi Ali Sinan Tekelioğlu 16 Aralık 1965 tarihinde 74 yaşında vefat etmiş ,cenazesi askeri bir törenle Ankara Cebeci Askeri Şehitliğine defnedilmiştir.Kurtuluş Savası'nda Tekelioğlu Sinan ismini alan, halkın Sinan Paşası yetmiş dört yıllık hayatının kırkbeş yılını Çukurova'ya hizmetle geçirmiştir. Çukurova'ya olan sevgisini Batı Kilikya Cephesi Kumandanı olduktan sonra doğan çocuk ve torunlarına verdiği Seyhan, Ceyhan, Örcün, Berdan gibi adlar kanıtlamaktadır.